Jóhann Páll Jóhannsson, þingmaður Samfylkingarinnar, segir að gjaldahækkanir ýmsarkonar komi harðast niður á tekjulægri heimilum sem verja hæstu hlutfalli tekna sinna til neyslu.
Jóhann Páll skrifar grein í Fréttablaðið í dag þar sem hann vísar meðal annars í nýja samantekt frá verðlagseftirliti ASÍ. Í henni kemur fram að mánaðarleg útgjöld fjölskyldu með tvö börn sem býr í eigin húsnæði og er með 50 milljóna króna lán hafi hækkað um 128.607 krónur á síðastliðnu ári. Í samantekt ASÍ var lagt mat á áhrif verðbólgu og vaxtahækkana eftir heimilisgerð.
„Kaupmáttur rýrnar, hlutfall þeirra sem búa við íþyngjandi húsnæðiskostnað fer hækkandi og ójöfnuður vex milli ára. Það er undir þessum kringumstæðum sem ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur ætlar að láta opinberan stuðning við barnafólk og skuldsett heimili rýrna að raunvirði og hækka flöt krónutölugjöld á almenning miklu meira en venjan er. Þarftu að keyra til og frá vinnu? Ertu í veitingarekstri? Notarðu neftóbak? Þá ætlar Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra að hækka gjöldin þín.“
Jóhann Páll segir að gallinn við þessa nálgun í glímu við verðbólgu sé sá að í fyrsta lagi leki gjaldahækkanirnar beint út í verðlagið og hækka vísitölu neysluverðs, þvert á það sem að er stefnt. Verst sé þó að hækkanirnar koma harðast niður á tekjulægri heimilum sem verja hæstu hlutfalli tekna sinna til neyslu.
„Þannig eru sömu hóparnir og finna sárast fyrir verðbólgunni líka látnir bera allan herkostnaðinn af baráttunni gegn henni. Philip Lane, aðalhagfræðingur Seðlabanka Evrópu, hefur lagt til að ríkisstjórnir skattleggi frekar stöndugustu fyrirtækin og efnamesta fólkið. Þannig megi skapa svigrúm í hagkerfinu til að skýla tekjulægri hópum fyrir áhrifum verðbólgunnar.“
Jóhann Páll segir að þetta sé leiðin sem Samfylkingin leggur til að verði farin í þingsályktunartillögu um samstöðuaðgerðir á verðbólgutímum.
„Að vaxta- og barnabótakerfinu verði beitt með markvissum hætti til að styðja við heimili sem þurfa á stuðningi að halda og að unnið verði gegn þenslu með sanngjörnum sköttum á hæstu tekjur og hvalrekagróða. Það er góð velferðarpólitík og góð hagstjórn.“
