Nú er ég hvort í senn lántakandi hjá Lífeyrissjóði verslunarmanna og með megnið af mínum lífeyrissparnaði þar. Ég hef jafnframt átt sæti í stjórn lífeyrissjóðs og þekki því ágætlega þá ábyrgð og þær skyldur sem hvíla á stjórnarmönnum lífeyrissjóða.
Sú ákvörðun Trúnaðarráðs VR að afturkalla umboð stjórnarmanna félagsins í stjórn sjóðsins vegna breyttra viðmiða við vaxtaákvarðanir veldur mér mun meiri áhyggjum en það að vextir á láninu mínu hafi hækkað um 0,2%. Hér er um að ræða bein afskipti stjórnar VR af ákvörðunum stjórnar lífeyrissjóðsins, án þess að því fylgi nokkur ábyrgð af hálfu hinna fyrrnefndu. Ég trúi ekki öðru en að Fjármálaeftirlitið muni muni kanna lögmæti þessara inngripa VR.
Hlutverk lífeyrissjóða er skýrt og einfalt. Að ávaxta þau iðgjöld sem sjóðfélagar greiða til sjóðsins og tryggja þeim hámarkslífeyri á grundvelli þeirra. Þar liggur ábyrgð og skylda stjórnarmanna sjóðanna. Lífeyrissjóðum er lögum samkvæmt óheimilt að \"hafa með höndum aðra þá starfsemi en nauðsynleg er til að ná þeim tilgangi\" eins og segir í lögum um skyldutryggingu lífeyrisréttinda.
Vaxtaákvarðanir lífeyrissjóða verða ávallt að taka mið af eðlilegum markaðskjörum og hvaða aðrir fjárfestingarkostir eru í boði fyrir sjóðinn hverju sinni. Einungis lítill hluti sjóðfélaga er nefnilega lántaki hjá sjóðnum og hagsmunir sjóðfélaga og lántakenda fara ekki endilega saman. Og þá ráða hagsmunir sjóðfélaga. Skýrt og einfalt.
Inngrip sem þetta af hálfu verkalýðsfélags er grafalvarlegt mál. Stjórn sjóðsins ber ábyrgð á því að hann starfi samkvæmt lögum. Ekki verður séð að VR hafi fært nein rök fyrir því að ákvarðanir stjórnarinnar hafi verið í bága við lög eða hagsmuni sjóðsfélaga. Þvert á móti liggur aðeins fyrir að formaður VR og stjórn og trúnaðarráð hafi haft aðra skoðun á tiltekinni vaxtaákvörðun án þess að rökstyðja þá skoðun sína neitt nánar með hliðsjón af hagsmunum sjóðfélaga.
En formaður VR hlýtur nú að bjóða sig fram til setu í stjórn lífeyrissjóðsins. Því það getur ekki talist ásættanlegt að hann stýri hluta stjórnar sem skuggastjórnandi með hótunum um brottrekstur fari þau ekki að hans vilja. Og án allrar ábyrgðar á þeim ákvörðunum sem hann krefst af fulltrúum félagsins í stjórn sjóðsins. Ætli hann hins vegar að standast hæfisskilyrði FME til stjórnarsetu verður hann þó að sýna betri þekkingu á og meiri virðingu fyrir lögum um starfsemi lífeyrissjóða.
