Ærið tilefni er til að spyrja svona. Fréttir af hlutabréfaverði Haga eru einar og sér nægt tilefni, en auðvitað má bæta við jafn kjánalegum fréttum af hlutabréfaverði Icelandair fyrr á árinu.
Það eru sérstaklega ályktanir fjölmiðlamanna um áhrif verðþróunar hlutabréfanna á lífeyrissjóði landsmanna sem vekja furðu. Hér eru tvö tæmi um fréttir af Högum.
Í frétt RÚV þann 8.8. segir: „Eign lífeyrissjóða í Högum hefur rýrnað um tæpa tólf milljarða í sumar. Gengi bréfa í Högum lækkaði um rúm sjö prósent í dag og hefur lækkað um þriðjung síðan Costco opnaði í maí. Markaðsvirði fyrirtækisins hefur þar með lækkað um tæpa 22 milljarða. Lífeyrissjóðir eiga meira en helming í Högum.“
Á vef Viðskiptablaðsins sama dag er þetta: „Heildarmarkaðsverðmæti félagsins stendur því í rétt rúmlega 42 milljörðum króna og hefur rúmlega 21,5 milljarður þurrkast út af markaðsverðmæti félagsins á tímabilinu. Það er því auðvelt að átta sig á því að Gildi-lífeyrissjóður, Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins. A-deild og Lífeyrissjóður Verslunarmanna sem er þrír stærstu hluthafar Haga, hafa tapað milljörðum króna frá opnun Costco.“
Maður gæti haldið að þessir lífeyrissjóðir hafi þurft að horfa á eftir stórum fjárhæðum vegna verðlækkunar hlutabréfanna. Jafnvel hafa verið getgátur um að þeir þurfi að lækka lífeyri sjóðfélaga.
Hvers vegna skoða blaða- og fréttamenn málið ekki betur? T.d. á hvað keyptu sjóðirnir hlutabréfin? Staðreyndin er nefnilega að þrátt fyrir lækkanir undanfarið er verð þeirra enn talsvert hærra en sjóðirninr keyptu þau á. Þeir hafa því engu tapað, þvert á móti eru þeir í gróða miðað við að selja á gengi dagsins. Þar að auki hafa þeir á hverju ári fengið greiddan arð af hlutabréfunum sem eykur enn meira við gróðann af fjárfestingunni.
Kannski er til of mikils mælst að þessir fjölmiðlamenn skoði málin í víðara samhengi og skoði fleiri fjárfestingar sjóðanna, líti t.d. á þróun hlutabréfaverðs í Marel, þar sem lífeyrissjóðirnir eiga um 40%. Gengi þeirra bréfa hefur nefnilega hækkað um 50% á sama tíma. Sú hækkun ein og sér nemur um 40 milljörðum og gerir því meira en að vega upp lækkun í Högum og Icelandair samanlagt, hvað lífeyrissjóðina varðar. Það er því ótímabært að hafa áhyggjur af að sjóðirnir þurfi að lækka lífeyri.
Eftir situr spurningin: Hvers vegna er fjölmiðlunum svo mikið í mun að halda villandi fullyrðingum, jafnvel hreinum rangfærslum, að almenningi?
rtá